Tarihçe İlçe, Basmil Kabilesi adı altında, Urfa ve şimdiki Arak Mezopotamya yöresinden gelenler tarafından kurulmuştur. Bismil'de çıkan eski mezar taşları 250-400 yıllıktır. Bunların bir kısmının Konya ve bir kısmınında Musul tarafından geldikleri söylenir. Önceleri köy statüsünde olan Bismil, bir ara Nahiye olmuş, Mermer ve Akpınar köyleri de buraya bağlanmıştı. Sonra bu teşkilat dağıtılarak adı Şark olarak belirlenen bu nahiye merkezden idare olunmuştu. 1926 yılında yapılan idari bölünmede Şark Nahiyesi’nin merkezi bu kez Seyithasan köyü olmuş, Bismil buraya bağlanmıştır. Daha sonra, tekrar Bismil Nahiyesi oluşturulmuş ve Seyithasan Köyü buraya bağlanmış, 1936 yılında da Bismil Diyarbakır'ın altıncı ilçesi olmuştur.ilçe ayrıca nufus bakımındanda Silvan'dan sonraki en büyük ilçedir.. Coğrafi yapısı Bismil, ilimizin önemli tahıl merkezlerindendir. Hem karayolu ve hem demiryolu bağlantısı olan şehir, Dicle nehri, ilçe tarımının hayat kaynağıdır. Kurtuluş, Fatih, Bozkurt, Akpınar, Altok, Dicle, Dumlupınar, Şentepe, Esentepe, Seyrantepe, Tekel, Ulutürk Mahallesi olmak üzere 12 mahalleden ibarettir. Merkez ilçeye olan uzaklığı 54 km'dir.İlçeye bağlı 112 köy, 90 mezra bulunmaktadır. Ambar, Yukarı Salat ve Tepe beldesi olarak üç iki beldesi vardır. Turistik yerler [değiştir] İlçe yeni kurulduğu için burada herhangi bir tarihi anıt bulunmamaktadır. Ancak Türkmen Hacı köyünde Kabasakal, Sarısakal ve Yedikızlar türbeleri, Koği, Tepe, Saladum, Matar, Köprü ve diğer onlarca köyde bulunan höyükler (yapay tepeler) incelemeye değer enteresan yerlerdir.