Dicle ya da eski adıyla Piran-Piro[2], Diyarbakır İlinin bir ilçesidir. Halkın dili Zazaca'dır. Diyarbakır'ın diğer İlçelere oranla en çok yağış alan İlçesidir . Tarihi önemi çok büyüktür. Dicle adem ile Havva'nın Dünyaya gönderilerek. Cezalandırıldığında Havva'nın Gönderildiği yer olarak Rivayet edilir. Ayrıca Dünyanın en büyük Hazine Küpleride Dicle'dedir.Konu başlıkları Tarihçe Dicle, Taş Devrinden de önceki Devirlere ait dönemin yerleşim birimlerinden biridir. Bölgede anlatılan efsanelere göre, Allah, Cennet'te İşledikleri Suçlardan Dolayı Adem ile Havva'yı Dünya'ya Göndererek Cezalandırdı, Fırlatılma Sonrasında Asıl Büyük Ceza Adem ile Havva Ayrı Yerlere Düşmesidir. Havva'nın Düştüğü Yer Olarak Anlatılır. Bölgenin En Meşhur Yemeği Patira/Patila Olarak Adlandırılır. Dicle ile değiştirilen eski adı Piran'dır. Piramitlerin Tarihinden Daha Eski Bir Piranit Bulunmaktadır. Yeşilsırt (Bâzbın) Köyü Yakınlarındaki Kral Kızı Bölgesinde bulunan Piranit'in Şimdiye Kadar Ortaya Çıkan Tek Sırrı; Kayaya İşlenen Figürün, Bir Gün Dönümünde Yanlızca 1 Dakikalık Bir Zaman Diliminde Görüntülenebilir Olmasıdır. Piranit'in etrafında bulunan Hazine Küpleri, Dünya'nın En Büyük Küpleridir. Büyük tarihi zenginliğe sahip olan Dicle İlçesinde kaleler, köprüler, eski mezralar ve mağaralar önemli tarih göstergeleridir. Yakın Zamana Dek Piran (Piro) Olarak Tanınan Ve Halen de Bu Adı Çok Sık Kullanılan İlçe Bir Ara Resmi Olarak Eğil Adını Almış, Halkın Benimsemediği Bu İsim Daha Sonra Yeniden Eski Sahibine Verilmiş Ve İlçe Kendi Adını Almıştır. İlçede Dibni Köy’ündeki Han, Köprü Ve Şemsi’lere Ait Kilise, Âkrâk Yakınındaki Oyukkaya Mezarları, Bırdınç Köprüsü, Yeşilsırt (Bâzbın) Köyü Yakınlarındaki Kral Kızı Taşı Ve Aynı Kaya Üzerindeki Efsane Mezar İlk Akla Gelen Yerleridir. İlçede Eski Adıyla Mahmud Çelebo Mahalesindeki DIZIK (Dimilki Kale Demektir) Bakımsızlık Ve Sahipsizlikten Tamamen Yok Olmuştur.Kocaalan (Dîrey) Köyünde Sehid Olduğu Ve Bügünkü Dicle yerlilerinden Ahmed Ağa Ailesinin Atası Olduğu Rivayet Edilen Pir Mansur Türbesi Vardır. Dicle Seyh Said İsyanında Önemli Bir Rol Oynamış Merkezdir. Coğrafi konumu Merkeze 92 km uzaklıktadır. 1274 kilometre karelik bir alana yayılmış olan İlçe topraklarının büyük bir bölümü dağlık ve ormanlıktır. Ovalar İse Dağlar Arasına Yerleşmiş Küçük Parçalar Halindedir. İlçenin Deniz Seviyesinden Yüksekliği 970 Metredir. Arazinin %30'u Meşe Ağaçları İle Kaplıdır. Ormanlık Alana Sahip Olması Sebebiyle Diyarbakır’ın Diğer İlçelerine Göre Daha Fazla Yağmur Almaktadır. Eğitim okullar İlçemizde biri Meslek Lisesi olmak üzere 2 Lise ve 2'si Yatılı Olmak Üzere 6 Orta Öğretim Okulu 1 Tanede Rehabilitasyon Merkezi bulunmaktadır, ayrıca köylerimizin çoğunda İlköğretim Okulu da mevcuttur. İlçemizde toplamda 69 okul bulunur. Ulaşım İlçemizin Yolları Alsfat Olduğundan Ulaşımı Kolaydır. Ulaşımı Sadece Karadan Ulaşımdır. Çevresini Saran Diyarbakır, Muş, Bingöl Ve Elazığ İllerine Ulaşım Yapılabiliyor. Gelir kaynağı İlçe ve köy sakinlerinin gelir kaynağı fazla değildir genelde hep başka İllere çalışma amaçlı mevsimlik göç yapılır. Bunun yanı sıra hayvan alım-satımı, tarım (nar, badem, fıstık, soğan, incir, domates, biber, patlıcan, salatalık) ve hayvansal ürünlerden (peynir, süt, yoğurt, çökelek, tereyağı) de gelir sağlanıyor.